Dedicated sunucular, yüksek performans, güvenilirlik ve özelleştirilebilirlik isteyen projeler için en güçlü hosting çözümlerinden biridir. Böyle bir sunucu kiraladığında, donanım seçimi senin kontrolündedir ve bu noktada en kritik kararlardan biri de depolama birimi tercihi olur: SSD mi yoksa HDD mi?
Doğru seçim yapmak, hem sunucunun hızını hem de maliyetini doğrudan etkiler. Peki SSD (Solid State Drive) ve HDD (Hard Disk Drive) arasındaki farklar nelerdir, hangi durumlarda hangisini tercih etmelisin?
Temel Teknoloji Farkı
HDD – Mekanik Yapı
HDD’ler verileri dönen manyetik diskler (plakalar) üzerinde saklar.
İçinde okuma/yazma kafaları vardır ve bu kafalar plakalar üzerinde hareket ederek veriye erişir.
Mekanik bir yapı olduğu için daha düşük maliyetlidir ama fiziksel aşınmaya karşı daha hassastır.
SSD – Flash Bellek Tabanlı
SSD’ler ise tamamen elektronik bir yapıya sahiptir.
Veriler, tıpkı USB belleklerde olduğu gibi NAND flash yongalarında depolanır.
Hareketli parça olmadığı için daha hızlı, daha sessiz ve daha dayanıklıdır.
Performans Karşılaştırması
Okuma-Yazma Hızı
HDD: Ortalama 80-160 MB/s hız sunar.
SSD: SATA SSD’lerde 500 MB/s, NVMe SSD’lerde ise 3000-7000 MB/s hızlara ulaşır.
Bu fark, veritabanı işlemlerinde, web uygulaması yükleme sürelerinde ve büyük dosya transferlerinde SSD’yi açık ara öne çıkarır.
Gecikme Süresi (Latency)
HDD’lerde mekanik hareket olduğu için gecikme daha fazladır (milisaniyeler seviyesinde).
SSD’lerde gecikme mikrosaniyelere kadar düşer.
Bu, özellikle yüksek trafikli e-ticaret siteleri, oyun sunucuları veya API tabanlı uygulamalarda ciddi performans avantajı sağlar.
Dayanıklılık ve Güvenilirlik
HDD: Mekanik parçalar zamanla yıpranır. Darbelere, titreşimlere ve ısı değişimlerine karşı daha hassastır.
SSD: Hareketli parça olmadığından fiziksel darbelere karşı daha dayanıklıdır. Ancak belirli bir yazma ömrü (TBW – Terabytes Written) vardır.
Dedicated sunucu ortamlarında, SSD’ler genellikle veri güvenliği açısından RAID yapılandırmaları ile kullanılır.
Depolama Kapasitesi
HDD: Daha yüksek kapasiteleri uygun fiyatla sunar. 4TB, 8TB hatta 18TB HDD’ler yaygındır.
SSD: Kapasiteler hızla artsa da yüksek boyutlu SSD’ler hâlâ daha pahalıdır. 1TB ve 2TB yaygın, 4TB ve üzeri maliyetlidir.
Eğer büyük boyutlu arşivler tutman gerekiyorsa (örneğin video depolama), HDD hâlâ mantıklı bir seçimdir.
Fiyat / Performans Dengesi
HDD: Kapasite başına maliyet çok düşüktür. Büyük veri depolamak isteyenler için avantajlıdır.
SSD: Yüksek performans sağlar ama kapasite başına maliyeti daha yüksektir.
Bu yüzden bazı kullanıcılar hibrit yapı kurar:
SSD → İşletim sistemi + veritabanı + sık kullanılan dosyalar
HDD → Arşiv ve büyük dosyalar
Enerji Tüketimi ve Isı
HDD: Mekanik parçalar çalıştığı için daha fazla elektrik harcar ve daha çok ısınır.
SSD: Daha az güç tüketir, ısı üretimi çok düşüktür.
Dedicated sunucularda bu, hem enerji maliyetini hem de soğutma ihtiyacını etkiler.
Hangi Durumda SSD Tercih Edilmeli?
Yüksek trafikli web siteleri
E-ticaret platformları (hızlı sayfa yükleme SEO’yu da etkiler)
Veritabanı yoğun uygulamalar (MySQL, MSSQL, PostgreSQL vb.)
Oyun sunucuları
Canlı yayın veya streaming platformları
SSD, hızın kritik olduğu her senaryoda bariz şekilde daha iyi performans sunar.
Hangi Durumda HDD Tercih Edilmeli?
Yedekleme sunucuları
Büyük arşivler (video, fotoğraf, log dosyaları)
Kapasitenin hızdan önemli olduğu durumlar
HDD, düşük maliyetle yüksek depolama alanı sunar ve hızın öncelikli olmadığı projelerde mantıklıdır.
Dedicated Sunucularda SSD + HDD Hibrit Kullanımı
Birçok dedicated sunucu kullanıcısı hibrit yapı tercih eder:
SSD → İşletim sistemi + aktif uygulamalar
HDD → Yedekleme ve arşiv depolama
Bu, hem maliyet hem de performans açısından optimum bir çözümdür.
Geleceğe Bakış – SSD’ler HDD’lerin Yerini Alır mı?
SSD fiyatlarının düşmesiyle birlikte, önümüzdeki yıllarda HDD’ler daha çok arşiv ve yedekleme alanında kullanılacak gibi görünüyor.
Yüksek hız gerektiren uygulamalarda ise NVMe SSD standart hale geliyor.
Dedicated sunucularda SSD ve HDD farkı, temelde hız, dayanıklılık, kapasite ve maliyet üzerinde yoğunlaşır:
SSD → Daha hızlı, daha dayanıklı, düşük enerji tüketimi ama pahalı
HDD → Daha ucuz, yüksek kapasite, mekanik yapıda ve daha yavaş
Eğer performans öncelikli ise SSD, kapasite öncelikli ise HDD, dengeli bir çözüm isteniyorsa hibrit yapı en mantıklı seçimdir.
