Dedicated sunucu, belirli bir kullanıcıya veya kuruluşa ayrılmış, yüksek performans sunan fiziksel bir sunucudur. Web siteleri, uygulamalar, oyun sunucuları, veri barındırma ve büyük ölçekli projeler için ideal bir çözümdür. Ancak, bu tür bir sunucunun kurulumu teknik bilgi gerektirir ve dikkatlice yapılandırılmalıdır.
Bu rehberde, dedicated sunucu kurulumunun nasıl yapılacağını adım adım açıklayacağız.
Sunucu Seçimi ve Hazırlık
Öncelikle, ihtiyaçlarınıza uygun bir dedicated server seçmelisiniz. Sunucuyu kendi veri merkezinizde barındırabilir veya bir hosting sağlayıcısından kiralayabilirsiniz.
Sunucu Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- İşlemci (CPU): Yoğun işlem gücü gerektiren uygulamalar için çok çekirdekli ve yüksek GHz hızına sahip işlemciler önerilir.
- Bellek (RAM): Veritabanı, büyük ölçekli uygulamalar veya sanallaştırma kullanıyorsanız en az 16 GB RAM tercih edilmelidir.
- Depolama: SSD diskler, yüksek hız ve performans sağladığı için genellikle HDD’lere göre daha avantajlıdır.
- Bant Genişliği: Daha fazla ziyaretçi ve trafik için geniş bant kapasitesine sahip bir sunucu tercih edilmelidir.
- İşletim Sistemi: Linux (Ubuntu, CentOS, Debian) veya Windows Server işletim sistemleri arasından ihtiyacınıza uygun olanı seçmelisiniz.
Eğer bir hosting firması üzerinden dedicated sunucu kiralıyorsanız, genellikle sunucu işletim sistemi ve temel kurulumlar sağlayıcı tarafından yapılmaktadır. Ancak, sunucuyu kendi veri merkezinizde kuruyorsanız, tüm yapılandırma işlemlerini kendiniz gerçekleştirmeniz gerekecektir.
İşletim Sistemi Kurulumu
Linux İşletim Sistemi Kurulumu
- ISO Dosyasını İndirin: Ubuntu Server, CentOS veya Debian gibi bir Linux dağıtımını resmi sitesinden indirin.
- Kurulum Medyasını Hazırlayın: Bir USB belleğe Rufus veya Etcher gibi araçlarla ISO dosyasını yazdırın.
- BIOS/UEFI Ayarlarını Yapın: Sunucuyu USB’den boot edecek şekilde yapılandırın ve yeniden başlatın.
- Kurulumu Başlatın: Dil, saat dilimi ve klavye ayarlarını seçerek ilerleyin.
- Disk Bölümlendirme: Manuel veya otomatik olarak diskleri ayırarak işletim sisteminin kurulacağı alanı belirleyin.
- Kullanıcı ve Root Şifresi Oluşturma: Sunucu yönetimi için güçlü bir root şifresi belirleyin.
- Ağ Yapılandırması: Statik IP veya DHCP seçeneklerini belirleyerek internet bağlantısını yapılandırın.
- Paketleri Yükleyin ve Güncellemeleri Yapın: sudo apt update && sudo apt upgrade -y komutuyla güncellemeleri tamamlayın.
Windows Server Kurulumu
- Windows Server ISO Dosyasını İndirin: Microsoft’un resmi sitesinden Windows Server 2019 veya 2022 sürümünü indirin.
- Kurulum Medyasını Hazırlayın: ISO dosyasını USB’ye yazdırarak boot edilebilir hale getirin.
- BIOS Ayarlarını Yapın: Sunucuyu USB’den başlatın ve Windows Server kurulumunu başlatın.
- Disk Bölümlendirme: İşletim sistemi için uygun bir disk bölümü seçin veya yeni bir bölüm oluşturun.
- Kullanıcı Hesabı ve Yönetici Parolası Belirleme: Admin hesapları oluşturun ve güvenli bir şifre belirleyin.
- Ağ Yapılandırması: IP ayarlarını yapılandırarak internet bağlantısını sağlayın.
- Güncellemeleri Yapın: Windows Update üzerinden güncellemeleri yükleyin ve güvenlik yamalarını uygulayın.
Temel Güvenlik Ayarları
Linux Güvenlik Ayarları
SSH Erişimini Güvence Altına Alın:
- Root kullanıcısı için SSH erişimini kapatın (
PermitRootLogin no
olarak değiştirin). - Varsayılan SSH portunu değiştirin (Örneğin,
Port 2222
). - Güçlü SSH anahtarları oluşturun ve parola ile girişleri devre dışı bırakın.
- Root kullanıcısı için SSH erişimini kapatın (
Güvenlik Duvarı (Firewall) Yapılandırması:
Fail2Ban ile Brute-Force Saldırılarına Karşı Önlem Alın:
Windows Server Güvenlik Ayarları
- Windows Güvenlik Duvarını (Windows Firewall) Etkinleştirin.
- Uzak Masaüstü Bağlantısını (RDP) Güvence Altına Alın.
- Güçlü parola politikaları belirleyin ve kullanıcı hesaplarını sınırlandırın.
- Güncellemeleri düzenli olarak yapın.
Web Sunucusu ve Hosting Panel Kurulumu
Linux Üzerinde Apache veya Nginx Kurulumu
Apache:
Nginx:
Windows Üzerinde IIS Kurulumu
Windows Server üzerinde IIS (Internet Information Services) web sunucusu kurmak için:
- Sunucu Yöneticisi’ni açın ve Roller ve Özellikler Ekle seçeneğini seçin.
- IIS (Internet Information Services) rolünü ekleyin.
- Gerekli bileşenleri seçin ve kurulumu tamamlayın.
Veri Tabanı ve PHP Kurulumu
MySQL / MariaDB Kurulumu (Linux):
MSSQL Kurulumu (Windows Server):
- Microsoft SQL Server yükleyicisini çalıştırın ve gerekli bileşenleri seçerek kurulumu tamamlayın.
PHP Kurulumu (Linux):
PHP Kurulumu (Windows Server):
- PHP’yi resmi sitesinden indirerek IIS veya Apache ile entegre edin.
Hosting Yönetim Paneli Kurulumu
Eğer cPanel, Plesk veya CyberPanel gibi hosting yönetim panelleri kullanılacaksa, bunların kurulumunu yapmak için ilgili komutlar çalıştırılmalıdır.
Örneğin, cPanel için:
Dedicated Sunucunuzu Kurup Yönetmeye Başlayın
Dedicated sunucu kurulumu tamamlandıktan sonra, düzenli güvenlik denetimleri, yedekleme işlemleri ve performans iyileştirmeleri yapılmalıdır. Doğru yapılandırılmış bir dedicated server, işletmeniz veya projeniz için yüksek performans ve güvenilirlik sunacaktır. Eğer profesyonel destek gerekiyorsa, bir sistem yöneticisiyle çalışmak veya hosting sağlayıcınızdan yönetimli sunucu hizmeti almak faydalı olabilir.